اصلاحات چیست ؟ اصلاح طلبی کدام است ؟
سؤال این است که #اصلاح یعنی چه؟ اصلاح طلب واقعی کیست؟ آیا اصلاح آن امری است که پیامبران متولی آن بودند؟ و یا آن است که حامیانش دستشان به خون مظلومان عالم آلوده بود 1؟ آیا اصلاحات حقیقی همان راه خون خداست؟ ویا آن است که برخی به اصطلاح اندیشمندان آن، قیام عاشورا را عبث و بینتیجه میدانستند؟ اصلاحطلب کیست؟ #امیرالمؤمنین و یا آنانکه به جبهه معاویههای زمان پناه بردند و سنگ آنان را بر سینه زدند؟ خوب است کمی با این دو واژه؛ یعنی اصلاحات و اصلاحطلب آشنا شویم و بدانیم اصلاحات واقعی چیست و اصلاحطلب واقعی کدام است؟
اصلاحات، واژه ای که شاید با شنیدن آن اولین چیزی که به ذهنمان میرسد جناح چپ فعلی در ایران باشد، شاید تصاویری که به یادمان بیاید صحنههایی سراسر التهاب و تشویش از درگیریهای کوی دانشگاه و تحصن قانون گذاران کشور باشد و واژههایی آشنا از جنس خرداد و فتنه و نارفیقی.
اما خوب که در #تاریخ بگردیم و عقبتر برویم انبیا و پیامبران را میبینیم که به اصلاح جامعه مشغولاند و یا اولیای خدا؛ یعنی حجج خدا بر روی زمین را میبینیم که پس از پیامبراکرم دست به اصلاح زدهاند، یکی در صحرای کربلا و دیگری در خراسان و آن یکی در حصر سامرا، یکی از فرزندان امامان ما در ایران دست به انقلاب میزند و تا امروز که پیروان راه حق در یمن و سایر سرزمینهای دیگر دست به کار شدهاند برای اصلاح جامعه خود.
حال سؤال این است که #اصلاح یعنی چه؟ اصلاح طلب واقعی کیست؟ آیا اصلاح آن امری است که پیامبران متولی آن بودند؟ و یا آن است که حامیانش دستشان به خون مظلومان عالم آلوده بود 1؟ آیا اصلاحات حقیقی همان راه خون خداست؟ ویا آن است که برخی به اصطلاح اندیشمندان آن، قیام عاشورا را عبث و بینتیجه میدانستند؟ اصلاحطلب کیست؟ #امیرالمؤمنین و یا آنانکه به جبهه معاویههای زمان پناه بردند و سنگ آنان را بر سینه زدند؟ خوب است کمی با این دو واژه؛ یعنی اصلاحات و اصلاحطلب آشنا شویم و بدانیم اصلاحات واقعی چیست و اصلاحطلب واقعی کدام است؟
اصلاح؛ گرفته شده از ریشه "صَلَحَ" که با گشتی در معجمها و واژه نامههای زبان عربی به این میرسیم که " صَلَحَت حالة "؛ یعنی "زال فسادها " به معنای نابودی و از بین رفتن فساد و خرابی در یک حالت و یا یک شخص میباشد. اما با بردن این ریشه در باب "اِفعال" به واژه ای متعدی و یا به قول دستور زبان فارسی گذرا به مفعول خواهیم رسید. پس اصلاح میشود چیزی را اصلاح کردن و یا فساد را از چیزی خارج کردن، مفعول امر اصلاح خیلی چیزها میتواند باشد اما آنچه در عرصه سیاست و یا جامعه و اندیشه مدنظر میباشد فرد است و جامعه که "اصلح القوم " به معنی اصلاح اجتماعی است یعنی ازاله فساد در میان یک جامعه.
واژه correction و یا reform و همچنین improvement لغاتی هستند که اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه شناسی در مبحث انقلاب و اصلاحات، به کمک آنها اصلاح اجتماعی را تعریف میکنند. تعریفی که از اصلاحات ارائه شده از این قرار است که: " اصلاح یعنی دگرگون سازی و یا پیش بردن جامعه در جهت تکامل و رسیدن به نقطه مطلوب. اصلاح یعنی ساختن جامعه به نحوی که در آن فساد و ظلمی نباشد، جامعه ای که در آن عدالت اجتماعی حاکم شود این یعنی اصلاح و مصلح آن است که جامعه را در این جهت پیش ببرد.
مقام معظم #رهبری #امام_خامنه_ای در این باب میفرماید:
" اصلاحات برای هر نظامی لازم است؛ اصلاحات برای هر جامعهیی جزو ضروریترین نیازهاست؛ ما هم به اصلاحات احتیاج داریم. اصلاحات یعنی اینکه نقاط مثبت و منفی را فهرست کنیم و نقاط منفی را به نقاط مثبت تبدیل کنیم" 2.
متولیان و آغازگران #اصلاحات در تاریخ را باید انبیاء و پیامبران دانست آنان که همچون ابراهیم به جنگ نمرود رفتند و چون موسی که به جنگ جبر فرعون رفت و چون محمد (ص) نبی اعظم که به جنگ جهل مردم رفت. که خداوند در قران کریم از زبان شعیب پیغمبر میگوید:
"إِنْ أُرِیدُ إِلاَّ الإِصْلاَحَ مَا اسْتَطَعْتُ وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیهِ تَوَکلْتُ وَإِلَیهِ أُنِیبُ"3.
آنجا که بتوانم قصدی جز به صلاح آوردنتان ندارم توفیق من تنها با خداست به او توکل کردهام و به درگاه او روی میآورم.
با نگاهی در تاریخ اسلام خواهیم دانست که اصلاحطلبی یک روحیهٔ اسلامی است اما به آن شرط که از جنس اصلاحات حسین (ع) باشد که فرمود:
إنِّی لَمْ أَخْرُجْ أَشِرًا وَلاَبَطِرًا وَلاَمُفْسِدًا وَلاَظَالِمًا وَإنَّمَا خَرَجْتُ لِطَلَبِ الاْءصْلاَحِ فِی أُمَّه جَدِّی مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَهُ عَلَیْهِ وَءَالِهِ؛ أُرِیدُ أَنْ ءَامُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَأَنْهَی عَنِ الْمُنْکرِ، وَأَسِیرَ بِسِیرَه جَدِّی وَسِیرَه أَبِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیهالسلام. فَمَنْ قَبِلَنِی بِقَبُولِ الْحَقِّ فَاللَهُ أَوْلَی بِالْحَقِّ، وَمَنْ رَدَّ عَلَیَّ هَذَا أَصْبِرُ حَتَّی یَقْضِیَ اللَهُ بَیْنِی وَبَیْنَ الْقَوْمِ بِالْحَقِّ؛ وَهُوَ خَیْرُ الْحَاکمِینَ
مصلحین اجتماعی بسیاری را در تاریخ میبینیم که بعد از پیامبران و ائمه در بین آنها میتوان به فقهای بزرگ اسلام و تاریخ اشاره کرد که بارزترین آنها در عصر ما حضرت امام خمینی (ره) میباشد و افرادی دیگر که در برابر ظلم و جهل ایستادند همچون سید جمالها و مدرسها که در تاریخ ما میدرخشند.
آری اصلاحی مدنظر است که پیرو این راه باشد اصلاحطلب آن است که پیرو عدل علی (ع) باشد
اصلاحطلب آن است که دردش مردم و فقر مردم باشد، اصلاحطلب آن است که با دیدن آسیبهای فرهنگی و اجتماعی کمک به حفظ و رشد فرهنگ اصیل اسلامی کند کمک به بهبود اقتصاد کند، نه آنان که نگاهشان به لبخند و اخم دشمن باشد، ما آنکس را که قیام عاشورا و ارزشهای اسلامی را کهنه ناکارامد بداند اصلاحطلب نمیدانیم، ما نقابداران خیابانهای تهران و آشوبگران روزهای خرداد 88 را اصلاحطلب نمیدانیم. ما حامیان اخلالگران را اصلاحطلب نمیدانیم. ما کسانی را که مشیشان مشی تساهل در دین باشد را مصلح جامعه نمیدانیم. قران ما وصف و شرح حال برخی را که داعیه اصلاح و مبارزه با فساد را دارند اما عکس آن و حقیقت عمل میکنند را به زیبایی بیان کرده است:
وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَ لکنْ لا یَشْعُرُونَ وَ إِذا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ کما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ وَ لکنْ لا یَعْلَمُونَ 4
پاورقی:
1/ گزارش رجانیوز، جرج بوش شنبه 5 ژانویه 2008 قبل از تدارک برای سفر خاورمیانه ای با محور اعلام شده "مهار نفوذ ایران" در نطق رادیویی با حمایت از اصلاح طلبان از بیروت تا تهران گفت: "صبح بخیر، سه شنبه من سوار بر هواپیمای ریاست جمهوری عازم سفری به خاورمیانه هستم... در این سفر با شرکای خود درباره نبرد علیه تروریستها و تندروها مشورت خواهم کرد. آنها سپرشان را زمین نمیگذارند پس ما هم نباید بگذاریم. این تنها یک نبرد نظامی نیست، مذهبی هم هست! سپس امریکا باز هم در این منطقه حضور خواهد داشت. ما از دموکراتها واصلاح طلبان از بیرون و بغداد تا دمشق و تهران حمایت خواهیم کرد و در کنار آنها خواهیم ایستاد."
2/ بیانات در حرم مطهر رضوی 2 فروردین 83
3/ هود آیه 88
4/بقره 11/12